Tiền khi rót vào Quỹ nó sẽ đi đâu, về đâu, CCQ mà bạn đã mua ai là người nắm giữ, và quản lý, số liệu mà Quỹ công bố ai là người kiểm tra?
Chúng ta đang và sẽ đầu tư vào các quỹ. Có rất nhiều điều chúng ta chưa hiểu tường tận về nó, bài viết này xin chia sẻ một góc nhỏ trong Kiến thức về Quỹ đầu tư là Mô hình quản lý hoạt động của Quỹ đầu tư. Từ đó giúp bạn trả lời được các câu hỏi trên
Mô hình hoạt động của Quỹ đầu tư
Mục lục (bấm để Tắt/Mở)
Ủy ban chứng khoán nhà nước
Ủy ban chứng khoán nhà nước Là đại diện của Nhà nước trong việc quản lý, điều hành và giám sát tất cả mọi hoạt động liên quan đến giao dịch trên thị trường chứng khoán. Có quyền “sinh sát” cao nhất trong “môi trường” giao dịch chứng khoán, tài sản (như tiền, vàng, cổ phiếu, trái phiếu…)
Công ty quản lý quỹ
Là nơi trực tiếp sử dụng tiền của chúng ta để đầu tư vào thị trường. Với mỗi quỹ họ sẽ một Bản cáo bạch ghi rõ ràng các điều khoản, các loại phí, danh mục đầu tư, loại hình đầu tư, chiến lược đầu tư…
Bạn có thể vào website của mỗi quỹ để tìm đọc.
Để thành lập, Quỹ bắt buộc phải đáp ứng được các tiêu chí mà UBCK quy định. Trong quá trình hoạt động chịu sự quản lý và thanh kiểm tra của UBCK, nếu vi phạm sẽ bị phạt hoặc buộc ngừng hoạt động.
Ngân hàng giám sát
Ngân hàng giám sát Là nơi sẽ giám sát quản, lý mọi giao dịch của quỹ có đúng với nội dung trong Bảng cáo bạch, đúng danh mục đầu tư hay không.
Là nơi lưu trữ tiền của quỹ, nói nôm na là Tài khoản của quỹ. Quỹ khi muốn mua cổ phiếu nào đều gửi qua Ngân hàng giám sát, nếu đúng với Danh mục, tỉ lệ đầu tư…như trong Bảng cáo bạch thì Ngân hàng mới thực hiện chuyển khoản cho giao dịch, ngược lại sẽ từ chối.
Quỹ sẽ đặt lệnh mua cổ phiếu còn ngân hàng sẽ giải ngân trực tiếp vào thị trường chứng khoán chứ không chuyển qua cho Quỹ.
Trung tâm lưu ký chứng khoán
Theo Khoản 34 Điều 4 Luật chứng khoán 2019 quy định như sau:
Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến chứng khoán lưu ký.
Hiểu nôm na Trung tâm lưu ký là nơi quản lý thông tin tài khoản chứng khoán của bạn, quản lý số lượng CCQ, cổ phiếu mà bạn nắm giữ. Mỗi khi bạn tạo một tài khoản và mua/bán ccq, cổ phiếu thì tất cả sẽ được lưu trữ hết tại đây. Ở đây chỉ có quyền lưu trữ thông tin không có quyền mua bán.
Mỗi quỹ sẽ công bố Trung tâm lưu ký, bạn có thể liên hệ trực tiếp để xác minh tài sản của mình nếu không tin tưởng vào số liệu mà quỹ công bố cho bạn.
Công ty kiểm toán tài chính
Là các công ty chuyên về kiểm tra các kết quả hoạt động, lãi lỗ, kiểm tra hồ sơ, sổ sách kế toán…của Quỹ đầu tư. Họ có quyền bác bỏ những số liệu trong Báo cáo tài chính mà quỹ báo cáo. Kết quả kiểm toán sẽ được báo cáo đến các cơ quan quản lý của nhà nước và công khai trên đại chúng. Họ là các đơn vị kiểm toán độc lập và chịu trách nhiệm trước Pháp luật trước các số liệu kiểm tra của mình.
Quỹ nào thuê Công ty kiểm toán càng lớn, càng uy tín thì Quỹ đó càng minh bạch. Thường các quỹ lớn tại VN hiện nay đều dùng các công ty kiểm toán thuộc top 4 của VN.
Theo quy định, các quỹ đầu tư sẽ phải thực hiện việc kiểm toán tài chính định kỳ hằng quý hoặc hàng năm tùy theo quy mô quỹ.
Bạn lưu ý rằng Kiểm toán và Soát xét là 2 mức độ hoàn toàn khác nhau. Soát xét chỉ là kiểm tra lại xem các báo cáo tài chính của quỹ có đúng hay không, không có quyền bác bỏ, công khai hay không là quyền của Quỹ. Dó đó hình thức Kiểm toán mới là hình thức uy tín và chính xác nhất.
Ví dụ cụ thể
- Bạn tạo một tài khoản giao dịch ccq hoặc cổ phiếu trên các công ty chứng khoán, các công ty trung gian (như Infina, Tikop, Fmarket) thì tài khoản của bạn sẽ được lưu trữ vào Trung tâm lưu lý.
- Bạn tiến hành mua một ccq của quỹ A.
- Số tiền bạn mua đó sẽ được chuyển thẳng vào TK Ngân hàng giám sát.
- Quỹ A nhận lệnh mua của bạn, tiến hành đặt lệnh mua cổ phiếu và gửi thông tin lệnh đó sang Ngân hàng giám sát.
- Ngân hàng giám sát kiểm tra giao dịch này có hợp lệ không (dựa theo Bản cáo bạch, Danh mục), nếu hợp lệ sẽ tiến hành giải ngân cho Lệnh mua đó ngược lại sẽ từ chối. Lưu ý là Ngân hàng giải ngân trực tiếp để mua chứ không chuyển tiền cho Quỹ A mua.
- Lệnh giao dịch thành công, tài khoản của bạn sẽ phát sinh thay đổi số lượng ccq và sẽ được cập nhật vào Trung tâm lưu ký.
- Quỹ công bố Kết quả kinh doanh, giá trị tài sản…qua BC tài chính định kỳ
- Công ty Kiểm toán kiểm tra, xác minh lại Báo cáo tài chính của quỹ và công bố kết quả.
Chúng ta rút ra điều gì
- Quỹ hoàn toàn không giữ tiền của chúng ta, mọi khoản tiền ra-vào đều vào Ngân hàng giám sát.
- Quỹ có quyền sử dụng tiền của chúng ta nhưng phải chịu sự giám sát của ngân hàng.
- Quỹ không nắm giữ tài sản (ccq/cp) của chúng ta mà là Công ty lưu ký.
- Quỹ phải buộc Kiểm toán định kỳ nhằm minh bạch mọi hoạt động, chính xác mọi số liệu.
- Quỹ chịu sự quản lý, kiểm tra cao nhất từ UBCK.
Các tiêu chí trên cũng là tiêu chí để chúng ta biết được đâu là quỹ uy tín, đâu là quỹ lừa đảo.
